Systemy operacyjne II I-SI7O>SO-II
1. Zarządzanie pamięcią operacyjną: wiązanie adresów, logiczna i fizyczna przestrzeń adresowa, ładowanie dynamiczne, łączenie dynamiczne, nakładki, wymiana
2. Przydział ciągły pamięci, jej ochrona, zastosowanie strategii pierwszego, najlepszego i najgorszego dopasowania, fragmentacja zewnętrzna i wewnętrzna
3. Strategia stronicowania: metoda podstawowa, zaplecze sprzętowe, ochrona poprzez bit poprawności, stronicowanie hierarchiczne, haszowana i odwrócona tablica stron. Strony dzielone
4. Segmentacja: metoda podstawowa, środki sprzętowe do jej realizacji, ochrona, segmenty dzielone, problem fragmentacji. Segmentacja ze stronicowaniem
5. Pamięć wirtualna przez stronicowanie na żądanie: działanie podstawowe, funkcje ramki-ofiary, algorytmy zastępowania stron (FIFO, algorytm optymalny, LRU, algorytm drugiej szansy, MFU), Przydział ramek
6. Szamotanie: charakterystyka, model strefowy, model zbioru roboczego, analiza częstości błędu braku strony
7. Plik: pojęcie, atrybuty, operacje, typy, struktura pliku, Metody dostępu do pliku: dostęp sekwencyjny i bezpośredni, struktura katalogowa – jednopoziomowa, dwupoziomowa, drzewiasta, grafy katalogów, montowanie systemu plików, dzielenie plików, ochrona
8. Systemy plików: implementacja, partycje i montowanie, wirtualne systemy plików,
9. Metody przydziału miejsca dla pliku: przydział ciągły, przydział listowy, przydział indeksowy
10. Zarządzanie wolną przestrzenią na dysku: wektor bitowy, lista powiązana, grupowanie, zliczanie. Wydajność w kontekście pamięci podręcznej
11. Systemy WE/WY: sprzęt, odpytywanie, przerwanie, bezpośredni dostęp do pamięci, podsystem wejścia-wyjścia w jądrze (planowanie, buforowanie, przechowywanie, spooling, obsługa błędów, struktury danych jądra),
12. Przekształcanie zamówień WE-WY na operacje sprzętowe, strumienie
13. Pamięć masowa: struktura dysku, planowanie dostępu do dysku, (metoda FCFS, SSFT, SCAN, C-SCAN, LOOK), zarządzanie dyskiem: blok rozruchowy, bloki uszkodzone, zarządzanie obszarem wymiany
14. Struktura RAID: nadmiarowość, równoległość, poziomy RAID,
15. Struktura pamięci trzeciego poziomu
16. Struktury systemów rozproszonych: cechy, topologia, typy sieci,
17. Komunikacja w systemach rozproszonych: strategie wyboru tras, postępowanie z pakietami, strategie połączeń, protokoły komunikacyjne,
18. Zagadnienia bezpieczeństwa: uwierzytelnianie, hasła, zagrożenia programowe, zagrożenia systemowe, kryptografia, szyfrowanie
lab
1. Zajęcia wprowadzające. Omówienie zakresu i przedmiotu zajęć. Podanie warunków zaliczenia przedmiotu.
2. Wprowadzenie do Systemu Microsoft Windows 10 Enterprise. Menadżer sprzętu, instalacja sterowników, zmienne środowiskowe, sposoby odzyskiwania systemu po awarii.
3. Sposoby instalacji systemu. Instalacje nadzorowane i nienadzorowane. Plik odpowiedzi instalacji.
4. Użytkownicy, grupy. Definiowanie, typy użytkowników i grup.
5. Zabezpieczenie danych w systemie. Definiowanie uprawnień do folderów i plików, dziedziczenie, inspekcja.
6. Udostępnianie zasobów dyskowych w sieci. Zabezpieczenia.
7. Woluminy i partycje. Definiowanie, zarządzanie dostępem do partycji, woluminu. Montowanie.
8. Dyski. Wdrażanie odporności na uszkodzenia. Macierze RAID.
9. Wprowadzenie do środowiska domenowego. Charakteryzacja systemu serwerowego Microsoft Windows Serwer 2022. Role serwera.
10. Podłączanie klienta do domeny. Domena, Active Directory, budowa, zadania.
11. Budowa struktury organizacyjnej w AD.
12. Profil użytkownika. Profile mobilne.
13. Usługi zdalne. Zdalny pulpit.
14. Zasady zabezpieczeń, lokalne, domenowe. Definiowanie zasad dla klienta w AD.
15. Szyfrowanie i kompresowanie danych na dysku. Agent szyfrowania.
16. Dzienniki systemowe. Przeglądanie, przeszukiwanie, ustawianie alertów.
17. Optymalizacja systemu. Narzędzia do sprawdzania wydajności.
18. Kolokwium.
W cyklu 2021/2022-Z:
Celem przedmiotu jest w dalszym ciągu przedstawienie roli i zadań systemu operacyjnego w funkcjonowaniu systemu komputerowego oraz omówienie zagadnień realizacji wybranych algorytmów i struktur danych i ich implementacji. Przedmiotem zainteresowania staje się na początku pamięć operacyjna. Rozważania dotyczą jej istoty, ochrony i strategii zarządzania nią, realizowanej poprzez stronicowanie, segmentację i segmentację stronicowaną. Rozważane są aspekty realizacji pamięci wirtualnej przez stronicowanie na żądanie z uwzględnieniem algorytmów zastępowania stron, przydziału ramek i zjawiska szamotania. Dalej rozważany jest interfejs systemu plików oraz jego implementacja a następnie systemy wejścia-wyjścia z elementami sprzętowymi i struktura pamięci masowej. Przedstawiane są zagadnienia planowania dostępu do dysku z uwzględnieniem struktury RAID, pamięci trzeciorzędnej. Rozważane są też elementy systemów rozproszonych w zakresie topologii, komunikacji, związanych z nią protokołów komunikacyjnych oraz zagrożeniami i systemami zabezpieczeń. |
W cyklu 2022/2023-Z:
Celem przedmiotu jest w dalszym ciągu przedstawienie roli i zadań systemu operacyjnego w funkcjonowaniu systemu komputerowego oraz omówienie zagadnień realizacji wybranych algorytmów i struktur danych i ich implementacji. Przedmiotem zainteresowania staje się na początku pamięć operacyjna. Rozważania dotyczą jej istoty, ochrony i strategii zarządzania nią, realizowanej poprzez stronicowanie, segmentację i segmentację stronicowaną. Rozważane są aspekty realizacji pamięci wirtualnej przez stronicowanie na żądanie z uwzględnieniem algorytmów zastępowania stron, przydziału ramek i zjawiska szamotania. Dalej rozważany jest interfejs systemu plików oraz jego implementacja a następnie systemy wejścia-wyjścia z elementami sprzętowymi i struktura pamięci masowej. Przedstawiane są zagadnienia planowania dostępu do dysku z uwzględnieniem struktury RAID, pamięci trzeciorzędnej. Rozważane są też elementy systemów rozproszonych w zakresie topologii, komunikacji, związanych z nią protokołów komunikacyjnych oraz zagrożeniami i systemami zabezpieczeń. |
W cyklu 2023/2024-Z:
Celem przedmiotu jest w dalszym ciągu przedstawienie roli i zadań systemu operacyjnego w funkcjonowaniu systemu komputerowego oraz omówienie zagadnień realizacji wybranych algorytmów i struktur danych i ich implementacji. Przedmiotem zainteresowania staje się na początku pamięć operacyjna. Rozważania dotyczą jej istoty, ochrony i strategii zarządzania nią, realizowanej poprzez stronicowanie, segmentację i segmentację stronicowaną. Rozważane są aspekty realizacji pamięci wirtualnej przez stronicowanie na żądanie z uwzględnieniem algorytmów zastępowania stron, przydziału ramek i zjawiska szamotania. Dalej rozważany jest interfejs systemu plików oraz jego implementacja a następnie systemy wejścia-wyjścia z elementami sprzętowymi i struktura pamięci masowej. Przedstawiane są zagadnienia planowania dostępu do dysku z uwzględnieniem struktury RAID, pamięci trzeciorzędnej. Rozważane są też elementy systemów rozproszonych w zakresie topologii, komunikacji, związanych z nią protokołów komunikacyjnych oraz zagrożeniami i systemami zabezpieczeń. |
W cyklu 2024/2025-Z:
Celem przedmiotu jest w dalszym ciągu przedstawienie roli i zadań systemu operacyjnego w funkcjonowaniu systemu komputerowego oraz omówienie zagadnień realizacji wybranych algorytmów i struktur danych i ich implementacji. Przedmiotem zainteresowania staje się na początku pamięć operacyjna. Rozważania dotyczą jej istoty, ochrony i strategii zarządzania nią, realizowanej poprzez stronicowanie, segmentację i segmentację stronicowaną. Rozważane są aspekty realizacji pamięci wirtualnej przez stronicowanie na żądanie z uwzględnieniem algorytmów zastępowania stron, przydziału ramek i zjawiska szamotania. Dalej rozważany jest interfejs systemu plików oraz jego implementacja a następnie systemy wejścia-wyjścia z elementami sprzętowymi i struktura pamięci masowej. Przedstawiane są zagadnienia planowania dostępu do dysku z uwzględnieniem struktury RAID, pamięci trzeciorzędnej. Rozważane są też elementy systemów rozproszonych w zakresie topologii, komunikacji, związanych z nią protokołów komunikacyjnych oraz zagrożeniami i systemami zabezpieczeń. |
Koordynatorzy przedmiotu
<b>Ocena końcowa</b>
<b>Wymagania wstępne</b>
<b>Literatura podstawowa</b>
- A. Silberschatz, J.L. Peterson, G. Gagne: Podstawy systemów operacyjnych, PWN, Warszawa, 2021.
- M. J. Bach: Budowa systemu operacyjnego Unix, WNT, Warszawa, 1995.
<b>Literatura uzupełniająca</b>
- W. Stallings: Systemy operacyjne. Architektura, funkcjonowanie i projektowanie, Helion, 2021.
- Z. Królikowski, M. Sajkowski: UNIX dla początkujących i zaawansowanych, Nakom, Poznań, 1993.
- J. Marczyński: UNIX użytkowanie i administrowanie, Helion, Gliwice, 1995.
<b>Inne informacje</b>
Efekty kształcenia
Wiedza
Ma szczegółową wiedzę w zakresie architektury systemów komputerowych oraz systemu operacyjnego Microsoft Windows.
Powiązane efekty kierunkowe:
IF1A_W06
Metody weryfikacji:
Egzamin:Ma szczegółową wiedzę w zakresie architektury systemów komputerowych oraz systemu operacyjnego Microsoft Windows.
Umiejętności
Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych i innych źródeł zarówno w języku polskim i języku angielskim; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie.
Powiązane efekty kierunkowe:
IF1A_U01
Metody weryfikacji:
Kolokwium:Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych i innych źródeł zarówno w języku polskim i języku angielskim; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie.
Kompetencje społeczne
Rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania się – podnoszenia kompetencji zawodowych, osobistych i społecznych.
Powiązane efekty kierunkowe:
IF1A_K01
Metody weryfikacji:
Ocena aktywności na zajęciach:Rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania się – podnoszenia kompetencji zawodowych, osobistych i społecznych.
Kompetencje społeczne
Potrafi wyznaczyć cele strategiczne, operacyjne i priorytety dotyczące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania.
Powiązane efekty kierunkowe:
IF1A_K04
Metody weryfikacji:
Ocena aktywności na zajęciach:Potrafi wyznaczyć cele strategiczne, operacyjne i priorytety dotyczące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania.
Kryteria oceniania
egzamin, kolokwium
Literatura
1. A. Silberschatz, J.L. Peterson, G. Gagne: Podstawy systemów operacyjnych, PWN, Warszawa, 2021.
2. M. J. Bach: Budowa systemu operacyjnego Unix, WNT, Warszawa, 1995
3. E. Nemeth, G. Snyder, T. R. Hein, B. Whaley, D. Mackin. Unix i Linux. Przewodnik administratora systemów. Wydanie V, Helion, 2018